صادرات و واردات به معنای انتقال و ارسال کالا از یک کشور به کشور دیگری است، به صورتی که این حمل و نقل از مرزهای رسمی و گمرکی بین کشورهای مبدا و مقصد صورت گرفته باشد. در این تبادل فروشنده یا ارسال کننده کالا به عنوان صادر کننده و خریدار یا تحویل گیرنده کالا به عنوان وارد کننده محسوب می شوند.به طور کلی به جابجایی و حمل و نقل کالا از بازارهای مختلف از طریق قلمرو گمرکی کشور، صادارات و واردات گویند. صادرات و واردات می تواند نتایج مثبتی بر اقتصاد کشورها داشته باشد.ارسال بار به خارج از مرزهای کشور به دو دسته قطعی و موقت تقسیم می شود:

صادرات قطعی:

عبارت است از ارسال کالا به خارج از قلمرو گمرکی کشور به منظور فروش یا مصرف در کشورهای خارجی. صادرات قطعی از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض و مالیات معاف می‌باشد ولیکن مشمول هزینه‌های گمرکی است.

اسناد مورد نیاز:

  •  مجوز صادرات
  • کارت بازرگانی
  • گواهی بهداشت (برای کالاهای بهداشتی)
  • گواهی قرنطینه دامی و تباتی (قرنطینه دامی برای کالاهای دامی و قرنطینه نباتی برای محصولات گیاهیاظهارنامه صادراتی)
  • صورت عدل بندی (پکینگ لیست کالا)
  • ارائه وکالتنامه از سوی شرکت بازرگانی به کارگزار گمرکی جهت انجام تشریفات گمرکی

صادرات موقت:

این نوع از صادرات به حمل و نقل های بین المللی اطلاق می شود که به منظور تعمیر، تکمیل یا شرکت در نمایشگا ه های کشورهای خارجی ارسال می شوند و کالا پس از دوره ی معین به کشور عودت می گردد.

بهترین کالاهای صادراتی از کشور ایران(البته این محصولات می توانند بنا به شرایط اقتصادی، سیاسی هر ساله متفاوت باشند ولی چیزی که در آمارهای جهانی مشاهده می شود به قرار زیر است):

  • محصولات پتروشیمی
  • مواد معدنی
  • سنگ های تزئینی
  • خشکبار و خرما
  • صنایع دستی
  • محصولات شیمیایی

نحوه صادرات کالا به خارج از کشور چگونه است؟

صادرات کالا به خارج از کشور فرآیندی پیچیده اما سودآور است که نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، آگاهی از قوانین و مقررات و انجام مراحل مختلفی است. بدین منظور در ادامه به‌طور گام به گام به مراحل صادرات کالا از ایران می‌پردازیم و اطلاعات لازم در هر مرحله را ارائه می‌کنیم.

  • گام اول: دریافت کارت بازرگانی

شروع رسمی فعالیت‌های صادراتی شما با دریافت کارت بازرگانی رقم می‌خورد. این کارت که توسط اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران صادر می‌شود، به شما هویت و مجوز لازم برای ورود به دنیای تجارت بین‌المللی را اعطا می‌کند. برای دریافت کارت بازرگانی، باید شرایط و مدارک لازم را طبق قوانین و مقررات اتاق بازرگانی از جمله مدارک هویتی، مدارک تحصیلی، گواهی عدم سوء پیشینه و سابقه فعالیت اقتصادی ارائه کنید.

  • گام دوم: انتخاب محصول صادراتی

انتخاب محصول مناسب، رکن اصلی موفقیت در صادرات است. کالای شما باید در بازار هدف تقاضا داشته باشد، مزیت رقابتی در برابر محصولات مشابه داشته باشد و با قیمت تمام شده مناسب، امکان عرضه به مشتریان را فراهم کند.

  • گام سوم: تحقیق بازار هدف

شناخت دقیق بازار هدف گامی کلیدی برای موفقیت در صادرات است. با انجام تحقیقات جامع، اطلاعات لازم برای برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری درست در مسیر صادرات را به دست خواهید آورد. به‌طور کلی تحقیقات بازار شامل موارد زیر می‌شود:

  1. بررسی قوانین و مقررات صادرات و واردات کشور هدف
  2. شناسایی رقبای خود
  3. بررسی نیازها و سلیقه‌های مشتریان
  4. کانال‌های توزیع
  5. قیمت‌گذاری
  6. تبلیغات و بازاریابی
  • گام چهارم: اخذ مجوزهای لازم

صادرات برخی از کالاها نیازمند اخذ مجوزهای خاص از سازمان‌های مربوطه است. برای مثال برای صادرات محصولات کشاورزی و دامی، نیاز به مجوز از وزارت جهاد کشاورزی و برای صادرات محصولات دارویی و بهداشتی، نیاز به مجوز از وزارت بهداشت دارید. لیست کامل مجوزهای لازم برای صادرات هرکالا را می‌توانید از سازمان‌های مربوطه مانند وزارت صنعت، معدن و تجارت، اتاق بازرگانی و گمرک جمهوری اسلامی ایران استعلام کنید.

  • گام پنجم: بازاریابی و تبلیغات

برای موفقیت در صادرات و معرفی کالای خود به خریداران بالقوه در بازار هدف، لازم است تا فعالیت‌های بازاریابی و تبلیغاتی هدفمندی انجام دهید. روش‌های مختلفی برای بازاریابی و تبلیغات در عرصه تجارت بین‌المللی وجود دارد که برخی از این روش‌ها عبارتند از:

  1. شرکت در نمایشگاه‌های تجاری بین‌المللی
  2. ایجاد وب‌سایت به زبان انگلیسی
  3. بازاریابی اینترنتی
  4. برگزاری سمینارها و رویدادهای آموزشی
  5. بروشور و کاتالوگ حرفه‌ای
  • گام ششم: عقد قرارداد با خریدار

پس از شناسایی خریدار و انجام مذاکرات لازم، نوبت به عقد قرارداد رسمی با خریدار می‌رسد. درواقع  این نوع قرارداد، توافق‌نامه‌ای است که حقوق و تعهدات طرفین معامله را به‌طور شفاف و روشن مشخص می‌کند.

  • گام هفتم: ارسال کالا

پس از عقد قرارداد و انجام مراحل گمرکی، نوبت به ارسال کالای صادراتی به کشور خریدار می‌رسد. ازاین‌رپ برای حمل و نقل کالا می‌توانید از روش‌های مختلفی مانند:

  1. حمل و نقل FCL
  2. حمل و نقل LCL
  3. حمل و نقل دریایی
  4. حمل و نقل هوایی

و حمل و نقل زمینی استفاده کنید که البته انتخاب روش حمل و نقل به نوع کالا، حجم آن، مسافت و هزینه‌های مربوطه بستگی دارد.

  • گام هشتم: انجام تشریفات گمرکی

برای صادرات کالا، لازم است تا تشریفات گمرکی را در گمرک جمهوری اسلامی انجام دهید. این تشریفات شامل ارائه اسناد و مدارک لازم مانند فاکتور، گواهی مبدأ، قبض انبار، لیست بسته‌بندی، بیمه نامه و سایر اسناد مورد نیاز است. همچنین لازم است عوارض گمرکی و سایر هزینه‌های مربوطه را نیز پرداخت کنید.

معرفی روش های صادرات بار به خارج از کشور

انتخاب روش مناسب برای صادرات کالا به خارج از کشور، نقشی کلیدی در موفقیت این فرآیند ایفا می‌کند و با در نظر گرفتن نوع محموله و زمان مورد نظرتان برای رسیدن به مقصد، می‌توانید بهترین روش را انتخاب کنید. به‌طور کلی روش‌های مختلفی برای صادرات وجود دارد که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • حمل و نقل هوایی

فریت بار هوایی به‌عنوان سریع‌ترین، امن‌ترین و بهینه‌ترین روش حمل و نقل، به انتخابی محبوب برای بسیاری از افراد تبدیل شده است. این روش که به حمل و نقل هوایی یا فریت بار مسافری نیز معروف است، در سال‌های اخیر محبوبیت بیشتری پیدا کرده و حتی برای صادرات محموله‌های بزرگتر نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

  • حمل و نقل زمینی

در حمل و نقل زمینی با وجود مدت زمان بیشتر برای صادرات کالا، شاهد هزینه‌های به مراتب کمتری نسبت به روش‌های هوایی هستیم. این روش به‌طور خاص برای محموله‌های بزرگ و حجیم که در آن‌ها وزن و حجم فاکتورهای مهمی هستند مناسب‌تر است. چرا که در این شرایط، هزینه فریت هوایی به شدت افزایش یافته و صرفه اقتصادی خود را از دست می‌دهد. همچنین انتخاب بین حمل و نقل زمینی و هوایی به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد. درواقع اگر زمان رسیدن محموله از مبدأ به مقصد اهمیت بیشتری نسبت به هزینه داشته باشد، فریت هوایی به‌عنوان گزینه مناسب‌تر مطرح خواهد شد.

  • حمل و نقل دریایی

حمل و نقل دریایی یکی از قدیمی‌ترین و پرکاربردترین روش‌های جابجایی کالا در سراسر جهان است. این روش به دلیل مزایای متعددی مانند ظرفیت حمل بالا، هزینه‌های مقرون به صرفه و تنوع در نوع کشتی‌ها، برای بسیاری از تجار و صاحبان کسب و کار، انتخابی ایده‌آل محسوب می‌شود. همچنین استفاده از فریت دریایی در کشورهایی که مرز مشترک دریایی با ایران دارند، مانند عراق، عمان، قطر و امارات متحده عربی، بسیار مقرون به صرفه و اقتصادی خواهد بود. علاوه‌بر آن در حمل و نقل دریایی روش‌های مختلفی وجود دارد که شامل:

  1. فریت دریایی: در این روش، کالاها به صورت کامل در یک کانتینر بارگیری می‌شوند و به مقصد ارسال می‌شوند.
  2. گروپاژ دریایی: در این روش گروپاژ دریایی، کالاهای متعلق به چند صاحب در یک کانتینر بارگیری می‌شوند که در کل این روش برای کالاهای با حجم کم مناسب است.

در مجموع انتخاب روش مناسب برای صادرات کالا به خارج از کشور به عوامل مختلفی از جمله نوع محموله، بودجه، زمان مورد نظر و مقصد نهایی بستگی دارد. بنابراین با بررسی دقیق این عوامل و در نظر گرفتن مزایا و معایب هر روش حمل و نقل، می‌توانید بهترین گزینه را برای صادرات کالای خود انتخاب کنید.

مدارک لازم برای صادرات کالا

صادرات کالا به‌عنوان یک فعالیت تجاری بین‌المللی، نیازمند رعایت قوانین و مقررات خاص خود است که در این میان، تهیه مدارک و مجوزهای لازم، اولین گام اساسی برای ورود به این حوزه محسوب می‌شود. اما چه مدارکی؟ به‌طور کلی مدارک مورد نیاز برای صادرات کالا شامل:

  • تهیه پیش‌فاکتور و فاکتور فروش
  • ایجاد فهرست عدل‌بندی (Packing List)
  • انعقاد قرارداد حمل و نقل
  • دریافت اظهارنامه گمرکی
  • اخذ بارنامه
  • اخذ گواهی مبدا
  • انعقاد قرارداد بیمه

مجوزهای مورد نیاز جهت صادرات کالا

صادرات کالا از ایران، فرآیندی قانونی با مراحلی مشخص است که اخذ مجوزهای لازم، اولین قدم در این مسیر محسوب می‌شود و این مجوزها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند. درواقع مجوزهای عمومی برای تمام کالاهای صادراتی مورد نیاز هستند، در حالی که مجوزهای خاص فقط برای برخی کالاها مانند محصولات کشاورزی، مواد غذایی و تجهیزات پزشکی صادر می‌شوند. همچنین برخی از مجوزهای عمومی که برای صادرات اکثر کالاها مورد نیاز هستند عبارتند از:

  • مجوز ارزی برای تأمین ارز مورد نیاز برای صادرات و بازگشت ارز حاصل از صادرات
  • مجوز از وزارت صمت برای تأیید صلاحیت صادرکننده و بررسی شرایط صادرات کالا
  • مجوز صادرات برای صدور کالا از کشور
  • مجوز از وزارت جهاد کشاورزی برای صادرات محصولات کشاورزی و دامی
  • مجوز پروانه کسب برای فعالیت در زمینه صادرات
  • مجوزهای بهداشت و فنی برای تأیید سلامت و کیفیت کالا
  • مجوز سازمان ملی استاندارد برای تأیید انطباق کالا با استانداردهای ملی

توجه داشته باشید که نوع و تعداد مجوزهای لازم برای صادرات هر کالا، به ماهیت و ویژگی‌های آن کالا بستگی دارد. به همین دلیل قبل از اقدام به صادرات، لازم است با مراجع ذی‌ربط مانند سازمان صادرات کشور و اتاق بازرگانی مشورت و هماهنگی لازم صورت گیرد.

سخن پایانی

همانطور که در این مقاله به تفصیل شرح داده شد، صادرات کالا به خارج از کشور فرآیندی پیچیده است که نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، آگاهی از قوانین و مقررات و انجام مراحل مختلفی است. علاوه‌بر این، انتخاب روش مناسب برای صادرات بار به خارج از کشور، تهیه مدارک و مجوزهای لازم و آگاهی از قوانین و مقررات مربوطه، نقشی اساسی در تسهیل این فرآیند ایفا می‌کند.

در پایان، لازم به ذکر است که صبر و حوصله، پشتکار و تعهد از جمله عوامل کلیدی برای موفقیت در صادرات هستند. چرا که این مسیر ممکن است با چالش‌ها و موانعی روبرو باشد که نیازمند تلاش و پیگیری مداوم برای رفع آنها است. بنابراین با صبر و حوصله، تلاش و پشتکار می‌توانید در مسیر صادرات کالا به موفقیت دست پیدا کنید و از مزایای آن مانند افزایش سودآوری، رونق کسب و کار و ورود به بازارهای جهانی بهره‌مند شوید.

و نکته مهم این که بستگی به کشور خریدار هم دارد هر کشوری مشتری بعضی از محصولات ما هست. و ایران رتبه صادراتی خوبی را به خود اختصاص داده و بازار بسیار گسترده و قابل توسعه است.
شرکت راهبرد تجارت آسمان پارسیان در تمامی مراحل صادرات شما همراه شماست.