واردات و صادرات کالا به معنای انتقال و ارسال کالا از یک کشور به کشور دیگری است، به صورتی که این حمل و نقل از مرزهای رسمی و گمرکی بین کشورهای مبدا و مقصد صورت گرفته باشد. در این تبادل فروشنده یا ارسال کننده کالا به عنوان صادر کننده و خریدار یا تحویل گیرنده کالا به عنوان وارد کننده محسوب می شوند.به طور کلی به جابجایی و حمل و نقل کالا از بازارهای مختلف از طریق قلمرو گمرکی کشور، صادارات و واردات گویند. صادرات و واردات کالا میتواند نتایج مثبتی بر اقتصاد کشورها داشته باشد.ارسال بار به خارج از مرزهای کشور به دو دسته قطعی و موقت تقسیم می شود:
صادرات قطعی کالا:
عبارت است از ارسال کالا به خارج از قلمرو گمرکی کشور به منظور فروش یا مصرف در کشورهای خارجی. صادرات قطعی از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض و مالیات معاف میباشد ولیکن مشمول هزینههای گمرکی است.
اسناد مورد نیاز:
- مجوز صادرات
- کارت بازرگانی
- گواهی بهداشت (برای کالاهای بهداشتی)
- گواهی قرنطینه دامی و تباتی (قرنطینه دامی برای کالاهای دامی و قرنطینه نباتی برای محصولات گیاهیاظهارنامه صادراتی)
- صورت عدل بندی (پکینگ لیست کالا)
- ارائه وکالتنامه از سوی شرکت بازرگانی به کارگزار گمرکی جهت انجام تشریفات گمرکی
صادرات موقت کالا:
این نوع از صادرات به حمل و نقل های بین المللی اطلاق می شود که به منظور تعمیر، تکمیل یا شرکت در نمایشگا ه های کشورهای خارجی ارسال می شوند و کالا پس از مدت زمان معین به کشور عودت می گردد.
بهترین کالاهای صادراتی از کشور ایران (البته این محصولات می توانند بنا به شرایط اقتصادی، سیاسی هر ساله متفاوت باشند ولی چیزی که در آمارهای جهانی مشاهده می شود به قرار زیر است):
- محصولات پتروشیمی
- مواد معدنی
- سنگ های تزئینی
- خشکبار و خرما
- صنایع دستی
- محصولات شیمیایی
نحوه صادرات کالا به خارج از کشور چگونه است؟
صادرات کالا به خارج از کشور فرآیندی پیچیده اما سودآور است که نیازمند برنامهریزی دقیق، آگاهی از قوانین و مقررات و انجام مراحل مختلفی است. بدین منظور در ادامه بهطور گام به گام به مراحل صادرات کالا از ایران میپردازیم و اطلاعات لازم در هر مرحله را ارائه میکنیم.
- گام اول: دریافت کارت بازرگانی
شروع رسمی فعالیتهای صادراتی شما با دریافت کارت بازرگانی رقم میخورد. این کارت که توسط اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران صادر میشود، به شما هویت و مجوز لازم برای ورود به دنیای تجارت بینالمللی را اعطا میکند. برای دریافت کارت بازرگانی، باید شرایط و مدارک لازم را طبق قوانین و مقررات اتاق بازرگانی از جمله مدارک هویتی، مدارک تحصیلی، گواهی عدم سوء پیشینه و سابقه فعالیت اقتصادی ارائه کنید.
- گام دوم: انتخاب محصول صادراتی
انتخاب محصول مناسب، رکن اصلی موفقیت در صادرات است. کالای شما باید در بازار هدف تقاضا داشته باشد، مزیت رقابتی در برابر محصولات مشابه داشته باشد و با قیمت تمام شده مناسب، امکان عرضه به مشتریان را فراهم کند.
- گام سوم: تحقیق بازار هدف
شناخت دقیق بازار هدف گامی کلیدی برای موفقیت در صادرات است. با انجام تحقیقات جامع، اطلاعات لازم برای برنامهریزی و تصمیمگیری درست در مسیر صادرات را به دست خواهید آورد. بهطور کلی تحقیقات بازار شامل موارد زیر میشود:
- بررسی قوانین و مقررات صادرات و واردات کشور هدف
- شناسایی رقبای خود
- بررسی نیازها و سلیقههای مشتریان
- کانالهای توزیع
- قیمتگذاری
- تبلیغات و بازاریابی
- گام چهارم: اخذ مجوزهای لازم
صادرات برخی از کالاها نیازمند اخذ مجوزهای خاص از سازمانهای مربوطه است. برای مثال برای صادرات محصولات کشاورزی و دامی، نیاز به مجوز از وزارت جهاد کشاورزی و برای صادرات محصولات دارویی و بهداشتی، نیاز به مجوز از وزارت بهداشت دارید. لیست کامل مجوزهای لازم برای صادرات هرکالا را میتوانید از سازمانهای مربوطه مانند وزارت صنعت، معدن و تجارت، اتاق بازرگانی و گمرک جمهوری اسلامی ایران استعلام کنید.
- گام پنجم: بازاریابی و تبلیغات
برای موفقیت در صادرات و معرفی کالای خود به خریداران بالقوه در بازار هدف، لازم است تا فعالیتهای بازاریابی و تبلیغاتی هدفمندی انجام دهید. روشهای مختلفی برای بازاریابی و تبلیغات در عرصه تجارت بینالمللی وجود دارد که برخی از این روشها عبارتند از:
- شرکت در نمایشگاههای تجاری بینالمللی
- ایجاد وبسایت به زبان انگلیسی
- بازاریابی اینترنتی
- برگزاری سمینارها و رویدادهای آموزشی
- بروشور و کاتالوگ حرفهای
- گام ششم: عقد قرارداد با خریدار
پس از شناسایی خریدار و انجام مذاکرات لازم، نوبت به عقد قرارداد رسمی با خریدار میرسد. درواقع این نوع قرارداد، توافقنامهای است که حقوق و تعهدات طرفین معامله را بهطور شفاف و روشن مشخص میکند.
- گام هفتم: ارسال کالا
پس از عقد قرارداد و انجام مراحل گمرکی، نوبت به ارسال کالای صادراتی به کشور خریدار میرسد. ازاینرپ برای حمل و نقل کالا میتوانید از روشهای مختلفی مانند:
- حمل و نقل FCL
- حمل و نقل LCL
- حمل و نقل دریایی
- حمل و نقل هوایی
و حمل و نقل زمینی استفاده کنید که البته انتخاب روش حمل و نقل به نوع کالا، حجم آن، مسافت و هزینههای مربوطه بستگی دارد.
- گام هشتم: انجام تشریفات گمرکی
برای صادرات کالا، لازم است تا تشریفات گمرکی را در گمرک جمهوری اسلامی انجام دهید. این تشریفات شامل ارائه اسناد و مدارک لازم مانند فاکتور، گواهی مبدأ، قبض انبار، لیست بستهبندی، بیمه نامه و سایر اسناد مورد نیاز است. همچنین لازم است عوارض گمرکی و سایر هزینههای مربوطه را نیز پرداخت کنید.
کدام کالاها مناسب صادرات میباشند؟
انتخاب کالای مناسب برای صادرات گامی اساسی در مسیر موفقیت در تجارت بینالملل است. درواقع شما باید کالایی که برای صادرات انتخاب میکنید، از پتانسیل لازم برای جذب بازار هدف برخوردار باشد و بتواند سودآوری قابل قبولی را برای شما به ارمغان آورد. همچنین اولین و مهمترین قدم در انتخاب کالای صادراتی، بررسی دقیق نیازها و سلایق بازار هدف است. این کار را میتوان از طریق تحقیقات بازار، مطالعه گزارشهای تجاری و آماری و همچنین حضور در نمایشگاههای بینالمللی انجام داد.
کالای صادراتی شما باید دارای مزیت رقابتی نسبت به محصولات مشابه در بازار هدف نیز باشد. این مزیت میتواند شامل قیمت مناسبتر، کیفیت بالاتر، ویژگیهای منحصر به فرد و یا دسترسی به منابع اولیه ارزانتر باشد. علاوهبر آن شما باید از توانایی تولید و یا تأمین کالای مورد نظر با کیفیت و قیمت مناسب برای صادرات برخوردار باشید. همچنین باید با قوانین و مقررات مربوط به صادرات آن کالا به کشور هدف آشنا باشید.
صادرات مستقیم یا غیر مستقیم؟
امروزه صادرات کالا بهعنوان یکی از ارکان اصلی رونق اقتصادی و ارزآوری برای کشورها شناخته میشود. در این میان صادرکنندگان برای رسیدن به بازارهای هدف خود، از روشهای مختلفی برای صادرات کالا استفاده میکنند که در ادامه به بررسی دو روش اصلی صادرات یعنی مستقیم و غیرمستقیم، میپردازیم تا با آگاهی کامل، مسیر تجارت بینالمللی خود را انتخاب نمایید.
-
صادرات مستقیم مدیریت کامل فرآیند صادرات
در روش صادرات مستقیم صادرکننده تمامی مراحل صادرات، از انتخاب کالا و بازار هدف تا انجام امور گمرکی و حمل و نقل، را به تنهایی مدیریت میکند که این روش مزایای متعددی نیز دارد از جمله:
- صادرکننده بر تمام مراحل صادرات نظارت داشته و میتواند کیفیت و زمان انجام امور را به طور کامل مدیریت کند.
- در روش مستقیم نیازی به پرداخت کارمزد به واسطهها نیست که میتواند در کاهش هزینههای صادرات موثر باشد.
- انجام مستقیم صادرات فرصتی برای صادرکننده است تا برند و نام تجاری خود را در بازارهای بینالمللی معرفی کند.
با این حال صادرات مستقیم نیازمند دانش، تخصص و تجربه کافی در زمینه تجارت بینالملل، قوانین و مقررات صادراتی و امور مربوط به حمل و نقل و گمرک است. همچنین صادرکننده در این روش باید با چالشهایی مانند یافتن مشتریان خارجی، بازاریابی و تبلیغات کالا و مدیریت ریسکهای سیاسی و اقتصادی در بازارهای هدف روبرو شود.
-
صادرات غیرمستقیم استفاده از تخصص و تجربه واسطهها
در روش صادرات غیرمستقیم صادرکننده از خدمات شرکتهای بازرگانی یا صادرکنندگان واسطه برای انجام بخشی یا تمام مراحل صادرات استفاده میکند که این روش مانند صادرات مستقیم مزایای متعددی دارد از جمله:
- واسطهها با تجربه و تخصص خود، میتوانند فرآیند صادرات را سریعتر و با سهولت بیشتری انجام دهند.
- واسطهها با شناخت قوانین و مقررات بازارهای هدف، میتوانند ریسکهای سیاسی و اقتصادی صادرات را تا حد زیادی کاهش دهند.
- واسطهها ممکن است به شبکهای از مشتریان و شرکای تجاری در بازارهای هدف دسترسی داشته باشند که برای صادرکننده به تنهایی قابل دسترس نباشد.
اما باید بدانید صادرات غیرمستقیم به معنای پرداخت کارمزد به واسطهها است که میتواند سود نهایی صادرکننده را کاهش دهد. علاوهبر این، انتخاب واسطه مناسب و مطمئن از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا صادرکننده بخشی از کنترل و نظارت بر فرآیند صادرات را به واسطه واگذار میکند.
انتخاب روش مناسب صادرات
انتخاب روش مناسب برای صادرات کالا به عوامل متعددی از جمله حجم و نوع کالا، تجربه شما در زمینه صادرات، تمایل شما به ریسکپذیری و منابع مالی شما بستگی دارد. اگر برای اولین بار قدم در مسیر صادرات میگذارید و یا حجم کالای صادراتی شما کم است، استفاده از خدمات شرکتهای بازرگانی میتواند گزینه مناسبی برای شما باشد. اما اگر در زمینه تجارت بینالملل تجربه کافی دارید و تمایل به کنترل کامل فرآیند صادرات را دارید، میتوانید با اتکا به دانش و توانایی خود، بهصورت مستقیم اقدام به صادرات کالا نمایید.
معرفی روش های صادرات بار به خارج از کشور
انتخاب روش مناسب برای صادرات کالا به خارج از کشور، نقشی کلیدی در موفقیت این فرآیند ایفا میکند و با در نظر گرفتن نوع محموله و زمان مورد نظرتان برای رسیدن به مقصد، میتوانید بهترین روش را انتخاب کنید. بهطور کلی روشهای مختلفی برای صادرات وجود دارد که میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
فریت بار هوایی بهعنوان سریعترین، امنترین و بهینهترین روش حمل و نقل، به انتخابی محبوب برای بسیاری از افراد تبدیل شده است. این روش که به حمل و نقل هوایی یا فریت بار مسافری نیز معروف است، در سالهای اخیر محبوبیت بیشتری پیدا کرده و حتی برای صادرات محمولههای بزرگتر نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
در حمل و نقل زمینی با وجود مدت زمان بیشتر برای صادرات کالا، شاهد هزینههای به مراتب کمتری نسبت به روشهای هوایی هستیم. این روش بهطور خاص برای محمولههای بزرگ و حجیم که در آنها وزن و حجم فاکتورهای مهمی هستند مناسبتر است. چرا که در این شرایط، هزینه فریت هوایی به شدت افزایش یافته و صرفه اقتصادی خود را از دست میدهد. همچنین انتخاب بین حمل و نقل زمینی و هوایی به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد. درواقع اگر زمان رسیدن محموله از مبدأ به مقصد اهمیت بیشتری نسبت به هزینه داشته باشد، فریت هوایی بهعنوان گزینه مناسبتر مطرح خواهد شد.
حمل و نقل دریایی یکی از قدیمیترین و پرکاربردترین روشهای جابجایی کالا در سراسر جهان است. این روش به دلیل مزایای متعددی مانند ظرفیت حمل بالا، هزینههای مقرون به صرفه و تنوع در نوع کشتیها، برای بسیاری از تجار و صاحبان کسب و کار، انتخابی ایدهآل محسوب میشود. همچنین استفاده از فریت دریایی در کشورهایی که مرز مشترک دریایی با ایران دارند، مانند عراق، عمان، قطر و امارات متحده عربی، بسیار مقرون به صرفه و اقتصادی خواهد بود. علاوهبر آن در حمل و نقل دریایی روشهای مختلفی وجود دارد که شامل:
- فریت دریایی: در این روش، کالاها به صورت کامل در یک کانتینر بارگیری میشوند و به مقصد ارسال میشوند.
- گروپاژ دریایی: در این روش گروپاژ دریایی، کالاهای متعلق به چند صاحب در یک کانتینر بارگیری میشوند که در کل این روش برای کالاهای با حجم کم مناسب است.
بیشتر بدانید: گروپاژ چیست؟
در مجموع انتخاب روش مناسب برای صادرات کالا به خارج از کشور به عوامل مختلفی از جمله نوع محموله، بودجه، زمان مورد نظر و مقصد نهایی بستگی دارد. بنابراین با بررسی دقیق این عوامل و در نظر گرفتن مزایا و معایب هر روش حمل و نقل، میتوانید بهترین گزینه را برای صادرات کالای خود انتخاب کنید.
مدارک لازم برای صادرات کالا
صادرات کالا بهعنوان یک فعالیت تجاری بینالمللی، نیازمند رعایت قوانین و مقررات خاص خود است که در این میان، تهیه مدارک و مجوزهای لازم، اولین گام اساسی برای ورود به این حوزه محسوب میشود. اما چه مدارکی؟ بهطور کلی مدارک مورد نیاز برای صادرات کالا شامل:
- تهیه پیشفاکتور و فاکتور فروش
- ایجاد فهرست عدلبندی (Packing List)
- انعقاد قرارداد حمل و نقل
- دریافت اظهارنامه گمرکی
- اخذ بارنامه
- اخذ گواهی مبدا
- انعقاد قرارداد بیمه
مجوزهای مورد نیاز جهت صادرات کالا
صادرات کالا از ایران، فرآیندی قانونی با مراحلی مشخص است که اخذ مجوزهای لازم، اولین قدم در این مسیر محسوب میشود و این مجوزها به دو دسته کلی تقسیم میشوند. درواقع مجوزهای عمومی برای تمام کالاهای صادراتی مورد نیاز هستند، در حالی که مجوزهای خاص فقط برای برخی کالاها مانند محصولات کشاورزی، مواد غذایی و تجهیزات پزشکی صادر میشوند. همچنین برخی از مجوزهای عمومی که برای صادرات اکثر کالاها مورد نیاز هستند عبارتند از:
- مجوز ارزی برای تأمین ارز مورد نیاز برای صادرات و بازگشت ارز حاصل از صادرات
- مجوز از وزارت صمت برای تأیید صلاحیت صادرکننده و بررسی شرایط صادرات کالا
- مجوز صادرات برای صدور کالا از کشور
- مجوز از وزارت جهاد کشاورزی برای صادرات محصولات کشاورزی و دامی
- مجوز پروانه کسب برای فعالیت در زمینه صادرات
- مجوزهای بهداشت و فنی برای تأیید سلامت و کیفیت کالا
- مجوز سازمان ملی استاندارد برای تأیید انطباق کالا با استانداردهای ملی
توجه داشته باشید که نوع و تعداد مجوزهای لازم برای صادرات هر کالا، به ماهیت و ویژگیهای آن کالا بستگی دارد. به همین دلیل قبل از اقدام به صادرات، لازم است با مراجع ذیربط مانند سازمان صادرات کشور و اتاق بازرگانی مشورت و هماهنگی لازم صورت گیرد.
سخن پایانی
همانطور که در این مقاله به تفصیل شرح داده شد، صادرات کالا به خارج از کشور فرآیندی پیچیده است که نیازمند برنامهریزی دقیق، آگاهی از قوانین و مقررات و انجام مراحل مختلفی است. علاوهبر این، انتخاب روش مناسب برای صادرات بار به خارج از کشور، تهیه مدارک و مجوزهای لازم و آگاهی از قوانین و مقررات مربوطه، نقشی اساسی در تسهیل این فرآیند ایفا میکند.
در پایان، لازم به ذکر است که صبر و حوصله، پشتکار و تعهد از جمله عوامل کلیدی برای موفقیت در صادرات هستند. چرا که این مسیر ممکن است با چالشها و موانعی روبرو باشد که نیازمند تلاش و پیگیری مداوم برای رفع آنها است. بنابراین با صبر و حوصله، تلاش و پشتکار میتوانید در مسیر صادرات کالا به موفقیت دست پیدا کنید و از مزایای آن مانند افزایش سودآوری، رونق کسب و کار و ورود به بازارهای جهانی بهرهمند شوید.
و نکته مهم این که بستگی به کشور خریدار هم دارد هر کشوری مشتری بعضی از محصولات ما هست. و ایران رتبه صادراتی خوبی را به خود اختصاص داده و بازار بسیار گسترده و قابل توسعه است. شرکت راهبرد تجارت آسمان پارسیان در تمامی مراحل صادرات شما همراه شماست.
دیدگاه خود را بنویسید